جوشکاری نیز همانند هر روش تولیدی نیاز به بررسی و کنترل کیفیت دارد اما با این تفاوت که کنترل و بازرسی کیفیت در جوشکاری باید با حساسیت و دقت بیشتری انجام شود. از طرفی با توجه به حساس بودن و احتمال به وجود آمدن عیوب در این روش نیاز به کنترل و مراقبت خاصی دارد. البته با پیشرفت تکنولوژی و با استفاده از روش های جدید و اتوماتیک می توان جوشکاری را به خوبی بازرسی و کنترل کرد اما با این وجود جوشکاری سنتی یا جوش دستی با الکترود روپوش دار هنوز هم مثل گذشته نیاز به مراقبت و کنترل بیشتری دارد.

به همین منظور برای بررسی سطح کیفیت جوش و پیدا کردن عیوب احتمالی بازرسی جوش از طریق آزمون های مخرب و غیر مخرب انجام می شود. البته یکی از آزمون های غیر مخرب که بر روی قطعه فلز آزمایش مایع نافذ برای بررسی و کنترل سطح کیفی انجام می گیرد در واقع تست جوش ptگفته می شود. بروز عیوب احتمالی در جوشکاری مشکلات زیادی از جمله نشتی مواد را به همراه خواهد داشت به همین منظور انجام تست جوش pt از اهمیت بسزایی برخوردار است که با توجه به اهمیت این موضوع ما در این مقاله به بررسی این روش، کاربردها و مراحل انجام آن خواهیم پرداخت.

تست جوش pt

این آزمون غیر مخرب در حقیقت به عنوان بازرسی سطح کیفی و پیدا کردن عیوب جوشکاری مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش تنها با پاشیدن رنگ مخصوص بر روی سطح فلز و محل جوش می توان بعد از خشک کردن محل دقیق عیب و ترک ایجاد شده را مشخص کرد. البته یکی از مهمترین مزایای استفاده از این روش این است که این آزمون بر روی انواع فلزات غیر آهنی، فلزات آهنی، سرامیکی، شیشه، مواد پلاستیکی و قطعات جوشکاری شده انجام می گیرد. از طرفی شیمیایی بودن مایع نافذ یکی از عیوب استفاده از این آزمون در جوشکاری است.به همین دلیل در زمان استفاده از این آزمون برای پیدا کردن عیوب ایجاد شده بر روی موارد گفته شده باید مراقب باشید.

مزایای تست جوش pt

همان طور که در متن بالا اشاره کردیم تست جوش pt یک آزمون غیر مخرب است که به عنوان رایج ترین آزمون در جوشکاری با هدف پیدا کردن ترک و عیوب دیگر بکار می رود. از جمله مزایای استفاده از این روش می توان به مواردی همچون ارزان بودن قیمت مایع نافذ، قابلیت استفاده روی اشکال هندسی، تسهیل در پیدا کردن عیوب و بسته بندی بودن آن در قوطی های اسپری  اشاره کرد. البته با توجه به مزیت های این روش در مشخص سازی عیوب و ترک ایجاد شده در محل جوشکاری می توان بیان کرد که این روش یکی از پر کاربردترین روش است که با هدف ظاهر سازی عیوب و ترک ایجاد شده بکار گرفته می شود. با توجه به قیمت پایین این روش می توان مقرون به صرفه تر عمل کرد و با بکارگیری این روش با قیمت ارزان تر عیوب ایجاد شده را بر روی محل جوشکاری مشخص کرد تا از مشکلات احتمالی ناشی از عیوب به وجود آمده بر روی محل جوشکاری جلوگیری کرد.

روش های تست جوش pt

تست جوش  pt از طریق دو روش پمپاژ مایع به روش فرا صوتی و بازرسی از راه دور لوله انجام می گیرد که در ادامه به شرح هر کدام از این دو روش خواهیم پرداخت.

پمپاژ مایع به روش فراصوتی

در مکان هایی که احتمال نفوذ مایع برای پیدا کردن عیوب در جوشکاری نیست با توجه به محدودیت های احتمالی از روش پمپاژ مایع به روش فرا صوتی استفاده می شود.  در این روش از طریق امواج فرا صوتی با یک فرکانس بهینه مایع نافذ فلوئورسنت انجام می گیرد.

اگرچه فرکانس امواج صوتی موجب نفوذ بیشتر مایع به درون محل جوشکاری می شود  اما این فرکانس های زیر 20 کیلو هرتز آسیب زیادی را به گوش وارد می کند.

بازرسی از راه دور لوله

با توجه به عدم دسترسی مناسب برای اپراتورها و بازرسان و همچنین وجود میدان های تشعشع رادیواکتیو قوی در مناطق جوشکاری از طریق بازرسی از راه دور لوله می توان محل جوشکاری را به خوبی بازرسی و کنترل کرد. در واقع برای کنترل سطوح خارجی لوله کشی راکتور هسته ای می توان از وسایل ویژه  و مناسبی استفاده کرد. با استفاده از وسایل مخصوص می توان در ابتدا سطح مورد نظر را کنترل و بازرسی کنید و بعد ازآن مایع نافذ را وارد کنید. در ادامه نیز مایع نافذ اضافی برداشته و بعد از آن ماده آشکارساز اضافه می شود. در پایان نیز اثرات به وجو آمده مایع نافذ بر روی سطح از طریق فیبر نوری به صفحه نمایش رنگی انتقال و عیوب به راحتی مشخص می شود.

مراحل بازرسی جوش با تست PT 

مراحل بازرسی جوش با تست pt به شرح زیر می باشد:

تمیزکاری و آماده سازی سطح جهت کنترل مایع نافذ

برای کنترل درست و دقیق اولین قدم تمیز کردن سطح مورد نظر از هر گونه گرد و غبار، پوسته زنگ زده، چربی و آلودگی های سطحی و رنگی است. به این دلیل که این موارد موجب پر شدن شکاف ها و عیوب می شود و امکان ورود مایع نافذ به درون آن وجود ندارد به همین دلیل اولین مرحله بازرسی تمیز کردن محل مورد نظر است.

بکار گیری مایع نافذ PT

مرحله دوم وارد کردن مایع نافذ به محل جوشکاری است که در این مرحله باید مایع نافذ قابل دیدن یا فلورسنت را  به محل مورد نظر وارد کرد.

برداشتن مایع نافذ اضافی از روی سطح

برداشتن مایع نافذ اضافی از روی سطح نیز در ادامه مراحل بازرسی انجام می گیرد.  در این مرحله مایع نافذ را می توان با آب شست یا از طریق حلال های خاصی آن را از محل جوشکاری برداشت. البته به این نکته دقت داشته باشید که شستشوی زیاد موجب خروج مایع نافذ از شکاف ها نیز می شود که باید در زمان خروج مایع اضافی از محل جوشکاری دقت داشته باشید.

اسپری ماده ظاهر کننده در بازرسی مایع نافذ جوش

با استفاده از اسپری ماده ظاهر کننده در بازرسی مایع نافذ جوش می توان کل سطح را با لایه ای نازکی از مواد ظاهر کننده همچون پودر نرم گل سفید به طور یکنواخت پوشش داد که این امر موجب حل شدن مایع نافذ در پودر می شود که در ادامه با حل شدن مایع نافذ در پودر گل نرم ، عیوب سطحی با اندازه بزرگتری از اندازه واقعی ظاهر خواهد شد.

بازرسی شکاف ها و عمق آنها پس از کنترل و بازرسی تست PT

در این مرحله بعد از اسپری ماده ظهور و نشان داده شدن شکاف ها و عیوب به وجود آمده در محل جوشکاری، مهندسین بازرسی دستورات لازم را صادر و نتیجه بازرسی مایع نافذ برای کارفرما اعلام خواهد شد.

کاربردهای تست PT

یکی از رایج ترین روش برای بازرسی و کنترل جوشکاری در صنایع تست pt است. علاوه این روش تست در مواردی همچون صنایع خودرو و قطعات یدکی هواپیما نیز به کار می رود. البته برای قطعات خیلی کوچک یا خیلی بزرگ نیز می توان با اسپری یا یک تکه پنبه مایع نافذ را در محل جوشکاری وارد کرد.

سخن پایانی

تستpt  به عنوان یک آزمون غیر مخرب برای پیدا کردن عیوب احتمالی در محل جوشکاری به کار می رود در واقع با استفاده از این روش می توان عیوب با سطح بالایی را پیدا کرد. در این روش با پاشیدن رنگ مخصوص بر روی سطح فلز و محل جوش می توان بعد از خشک کردن محل دقیق عیب و ترک ایجاد شده را مشخص کرد. البته یکی از مهمترین مزایای استفاده از این روش این است که این آزمون بر روی انواع فلزات غیر آهنی، فلزات آهنی، سرامیکی، شیشه، مواد پلاستیکی و قطعات جوشکاری شده انجام می گیرد. تست جوش pt کاربردهای زیادی  دارد که می توان به صنعت خودرو سازی و ساخت قطعات یدکی هواپیما  اشاره کرد.